Kategorija
Autor
کور ظاهر در نجاسۀ ظاهرشت
کور باطن در نجاست سرست
Vanjska prljavština je zbog oka slijepoga.
U duši prljav je onaj srca slijepoga.
KOMENTAR: Moguće je da slijepa osoba zbog toga što je lišena fizičkog osjetila vida bude zaprljana, a da toga nije svjesna, jer ne vidi. Ali je daleko pogubnije za čovjeka ako je slijepac za duhovne istine, ma kako se on vanjštinom doimao kao privlačna i uglađena osoba.
Naravno, ovdje treba napraviti distinkciju između slijepe osobe i slijepca.
این نجاسۀ ظاهر از آبی رود
آن نجاسۀ باطن افزون می شود
Vanjsku prljavštinu voda spere,
dok se taloži prljavost nutrine.
KOMENTAR: Taj uglađeni slijepac, pošto se ne trudi i ne poduzima ništa da očisti svoje srce i biće oplemeni pozitivnim osobinama, na prljavštinu koja postoji u njegovome srcu, iz dana u dan se taloži nova prljavština.
جز به آب چشم نتوان شستن آن
چون نجاسات بواطن شد عیان
Samo suznim okom može sprati se
prljavština nutrine kad objelodani se.
KOMENTAR: Suze čovjeku naviru obično usljed dubokog osjećaja stida potaknutog nekim unutarnjim previranjima i preispitivanjima. Zbog toga je temeljni uvjet iskrenosti i ispravnosti pokajanja stid koji obuzima srce čovjeka nakon počinjenog grijeha. Stoga je naš Poslanik Plemeniti, sallallahu alejhi ve sellem, i rekao: „Stid je pokajanje“ (Hadis, Meybadī, Kashf al-asrār svezak 2, str. 278 i svezak 3, str. 97). Suze dolaze iz čovjekova bića, a voda dolazi iz vanjskoga svijeta. Zbog toga suze peru prljavštinu duše, a voda prljavštinu tijela.
Treba napomenuti da nije isti sastav suza koje se javljaju vanjskim nadražajem, kao primjera radi u dodiru sa crvenim lukom, i suza koje nastaju iz čovjekove čiste emocije, što je i naučno dokazano.
چون نجس خواندست کافر را خدا
آن نجاست نیست بر ظاهر ورا
Jer Bog prljavim nazvao je kafira.
Nije po vanjštini ta prljavost njegova.
KOMENTAR: Hazreti Mevlana naglašava da se ne radi o izvanjskoj prljavštini, tj. prljavštini tijela.
Stih se može odnositi na 28 ajet sure at-Tavba: „O vjernici, mnogobošci su nečisti…”
ظاهر کافر مُلوِّث نیست، زین
آن نجاست هست در اخلاق و دین
Nije vanjština kafira prljava,
u vjeri i ahlaku je prljavost njegova.
KOMENTAR: Jedno od značenjariječi kafir je – onaj koji je nezahvalan na Božijim blagodatima. Iz nezahvalnosti, kao jednog vida prljavosti nutrine, razvijaju se i druge nedolične osobine, tj. na jednu prljavost taloži se druga...
این نجاست بویش آید بیست گام
وآن نجاست بویش از ری تا به شام
Na dvadeset koraka vanjština zaudara,
a prljavost nutrine je od Reja do Šama.
KOMENTAR: Rej je jedan od najstarijih gradova na svijetu. U Avesti se spominje da je Rej 13 - i grad koji je nastao u svijetu; prema nekim podacima 8000 godina p.n.e. U vrijeme Seldžuka Rej je jedno vrijeme bio prijestonica Irana.
Značenje drugog polustiha biće objašnjeno narednim stihom.
بلک بویش آسمان ها بر رود
بر دماغ حور و رضوان بر شود
Čak smrad njen prodire kroz nebesa,
i Hurijama i Ridvanu ona zaudara.
KOMENTAR: Duhovna prljavost ne samo da dopire do nebesa, nego i ponad nebesa do Svijeta čistoga duha.
اینچه می گویم به قدر فهم توست
مُردم اندر حسرت فهم دُرست
Ovo što rekoh je prema poimanju tvome,
umrijeh od tuge da ispravno razumiješ me.
(M3: 2091-2098)
09. novembar 2023.