U uvodu I. džilda svoje Duhovne Mesnevije (Masnavī Ma’navī) hazreti Mevlana, između ostalog, kaže: „[…] Ovo (Mesnevija) je lijek za srca, ovo je razgaljivanje tuge, ovo je otkrivač Kur’ana, ovo je obilje opskrbe, ovo je popravljanje morala i ponašanja (ljudi). Ruke meleka, anđela, plemenitih časnih pisara dozvoljavaju da ovo rukama dodiruju samo čisti, jer je ovo objava od Gospodara svjetova” (Mesnevija 1, prijevod Ahmed O. Mešić: 29).
Ličnost Hazreti Mevlana Dželaluddina Rumija percepira se na razne načine. Naziva ga se najvećim pjesnikom sufijske poezije, filozofom, mistikom, najvećim psihologom ljudske duše i sl. Čini nam se da svaka od ovih percepcija zadire u samo jedan aspekt njegove ličnosti. Možda bi bilo najprikladnije njegovu ličnost motriti kroz prizmu Potpunog čovjeka (Insān-i kāmil), stoga što je Insān-i kāmil ogledalo u kojem se zrcali Univerzum, i čovjek kao njegovo središte, napose što hazreti Mevlana kaže:
گفتم آخر آینه از بهر چیست؟ تا بداند هر کسی کو چیست و کیست.
